Notenmelk, goed voor elk!

Je kent het wel, je wilt net gaan koken of bakken, en dan is de (plantaardige) melk op! Dilemma: ga je naar de winkel of probeer je zelf iets te fabriceren? Dat laatste is makkelijker dan je misschien zou denken en daarom gebruiken wij steeds vaker zelfgemaakte plantenmelk. Het is vaak goedkoper en wel zo milieuvriendelijk, want het bespaart een hoop verpakkingen en transport.

Er bestaan allerlei soorten plantenmelk die je thuis kunt maken: sojamelk, rijstmelk, havermelk en noten/zadenmelk. Vooral die laatste vind ik erg fijn, omdat je er eigenlijk alleen een blender en eventueel een katoenen doek voor nodig hebt. Bovendien is notenmelk relatief voedzaam omdat noten en zaden een goede bron zijn van mineralen, gezonde vetten en eiwit (dit geldt ook voor sojamelk, maar minder voor melk die van granen is gemaakt).

Er zijn twee manieren om zelf notenmelk te maken: van notenpasta en van hele noten. Vooral het recept met notenpasta vind ik erg handig, omdat je er in een handomdraai lekker romige melk mee kunt maken. Ik zal hieronder beide methodes beschrijven. Als toegift heb ik voor de liefhebbers ook nog een receptje voor melk op basis van lijnzaad (dit is de melk die is afgebeeld op de foto).

Misschien wil je weten of deze zelfgemaakte melk lekker genoeg is om zo te drinken. Dat vind ik een lastige vraag, aangezien ik zelf alle soorten notenmelk wel lekker vind, maar ik weet dat niet iedereen er zo over denkt. Je kunt het dus het beste gewoon zelf uit uitproberen. Om pap te koken en witte sauzen te maken is het fijn om een neutraal smakende melk van bijvoorbeeld amandelen of zonnebloempitten te kiezen. Sterker smakende melk zoals hazelnoot- of sesammelk kun je gebruiken in recepten waar de smaak goed bij past.

Je kunt zowel rauwe als geroosterde noten en zaden gebruiken om notenmelk te maken. Zelf neem ik meestal de rauwe variant, omdat de melk dan wat milder en neutraler smaakt. De meeste notenpasta's uit de winkel zijn van geroosterde noten gemaakt, maar er zijn ook rauwe pasta's te koop en je kunt natuurlijk ook zelf pasta van rauwe noten of zaden maken. Ontvelde noten geven trouwens een gladdere, minder korrelige melk dan noten waar nog een schilletje omheen zit.

Notenmelk maken van notenpasta

1 kop = 240 ml = een flinke koffiemok

Ingrediënten

• 4 eetlepels notenpasta zonder stukjes (bijvoorbeeld amandelpasta, hazelnootpasta, zonnebloempasta, pindakaas of tahin)
• 4 koppen koud water
• Optioneel: zoetmiddel en zout naar smaak (zie ook variaties onderaan)

Bereiding

Doe de ingrediënten in de blender en laat het apparaat op de hoogste stand draaien tot de notenmelk mooi wit is er er geen klontjes notenpasta meer inzitten. Je hoeft deze melk niet te zeven, want de deeltjes in de pasta zijn zo fijngemalen dat deze melk geen notenpulp bevat. Giet de melk in een schone kan of fles en bewaar in de koelkast. De melk blijft ongeveer 3 dagen goed. Voor gebruik even schudden.

Notenmelk maken van hele noten

Ingrediënten

• 1 kop noten of zaden, liefst enkele uren voorgeweek zodat ze zachter zijn. (bijvoorbeeld amandelen, hazelnoten of zonnebloempitten)
• 4 koppen koud water
• Optioneel zoetmiddel en zout naar smaak

Bereiding

Doe de ingrediënten in de blender en laat het apparaat draaien tot de notenmelk mooi wit en egaal is. Er drijft nu nog wel wat notenpulp in de melk. Voor sommige toepassingen is dat geen probleem, maar als je graag een gladdere melk wilt hebben, kun je het mengsel nog zeven. Zet een vergiet of zeef op een grote pan of schaal en bekleed hem met een schone doek (kaasdoek, theedoek of grote zakdoek). Giet de melk in het vergiet zodat de melk in de kom drupt terwijl de pulp achterblijft op de doek. Vouw de uiteindes van de doek dicht en pers met je handen het achtergebleven vocht uit de pulp. Giet de melk in een schone kan of fles en bewaar in de koelkast. De melk blijft zo ongeveer 3 dagen goed. Voor gebruik even schudden. De pulp kun je bijvoorbeeld verwerken in (havemout)pap, groenteburgers of muffins.

Lijnzaadmelk

Ja, ook van lijnzaad kun je melk maken (zie foto)! De smaak is misschien een beetje wennen (ik vind het heerlijk!), maar je kunt het prima gebruiken in baksels. Deze melk is niet geschikt om sauzen van te maken omdat hij gaat schiften als je hem laat koken.

Omdat lijnzaad in tegenstelling tot de meeste andere soorten zaden gel-vormend is, heb je maar een paar eetlepels nodig voor een liter melk. Lekker goedkoop, zeker omdat lijnzaad toch al weinig kost. Het is ook heel gezond, met al die voedingsstoffen en vezels uit het lijnzaad. Gebruik blond lijnzaad om melk met een mooie witte kleur te krijgen. Giet de melk in een schone fles en bewaar in de koelkast. De melk blijft zo ongeveer 3 dagen goed. Voor gebruik even schudden.

Ingrediënten

• 4 eetlepels gemalen lijnzaad
• 4 koppen koud water
• Optioneel: zoetmiddel en zout naar smaak (zie ook variaties onderaan)

Bereiding

Doe het water en het gemalen lijnzaad in de blender en meng kort. Laat even een kwartiertje staan zodat het lijnzaad zachter wordt. Zet nu de blender weer aan en pureer tot je een min of meer gladde melk hebt. Er zitten waarschijnlijk nog minuscule stukjes zaadjes in, die je er eventueel uit kunt zeven met een doek, zoals beschreven bij de notenmelk van hele noten. Bewaar de melk in een schone fles in de koelkast. De melk blijft zo ongeveer drie dagen goed. Voor gebruik even schudden.

Variaties

• Zoet de notenmelk door voorgeweekt gedroogd fruit (dadels, rozijnen etc.) mee te pureren in de blender.
• Maak notenchocolademelk door cacoapoeder toe te voegen aan de notenmelk.
• Maak fruitmelk door een paar stukjes aardbei, banaan of ander fruit te pureren met de melk.
• Combineer verschillende noten of pasta's (bijvoorbeeld amandelen en hazelnoten) en maak zelf nieuwe smaakjes.