Gezond eten, zonder angst?

Ik zie regelmatig cliënten en mensen op internet die bang zijn om bepaalde 'ongezonde' producten te eten. Denk bijvoorbeeld aan e-nummers, soja, gluten, zoetmiddelen of suiker. Ik word daar een beetje verdrietig van. Het is natuurlijk goed om gezond te eten, maar deze mensen hebben zich onnodig bang laten maken. Veel van deze producten zijn namelijk helemaal niet ongezond. In dit artikeltje vertel ik hoe je eenvoudig en lekker gezond kunt eten, zonder angst. Bij elk onderwerp kun je de linkjes aanklikken naar wetenschappelijk onderbouwde informatie als je er meer over wilt weten.

De basis

Er wordt vaak heel ingewikkeld gedaan over gezond eten, maar de basis is simpel.

Laat je niet gek maken

Op internet en in boeken staat helaas heel veel bangmakerij over allerlei producten, zoals soja, gluten, 'ingrediënten die je niet kunt uitspreken', e-nummers, gistextract, GMO's, magnetrons, reguliere landbouw en gifstoffen. Vaak komt deze informatie van dieetgoeroes of fabrikanten die je hun product willen verkopen, of het het is geschreven door mensen die zelf bang gemaakt zijn en nu de bangmakerij doorgeven aan jou. Ook sommige organisaties zoals Foodwatch maken zich hier helaas wel eens schuldig aan.

Ja, er zijn mensen met een allergie of intolerantie voor bepaalde stoffen zoals soja-eiwit en gluten, maar voor de meesten zijn deze producten niet gevaarlijk. We zeggen toch ook niet dat pinda's ongezond zijn omdat sommige mensen pinda-allergie hebben? Wat GMO gewassen betreft, die zijn zeer waarschijnlijk veilig, moeten verplicht op de verpakking worden vermeld én zijn in Nederland vrijwel niet te koop. Niks om je zorgen over te maken.

Hetzelfde geldt voor e-nummers. Als een stof een e-nummer heeft, wil dat zeggen dat het door de Europese voedselautoriteit op veiligheid is getest. De meeste E-nummers komen ook van nature in onze voeding voor. Boekjes en apps met informatie over welke e-nummers je absoluut zou moeten vermijden zijn - je raadt het al - onnodige bangmakerij. Vaak wordt hier wetenschappelijk onderzoek op een onverantwoorde manier verdraaid, dus laat je niet gek maken.

Kleine hoeveelheden zijn niet belangrijk

Sommige mensen steken een hoop tijd, geld en energie in kleine dingetjes, zoals brood zonder e-nummers, bouillon zonder smaakversterkers, dranken met een 'goed' zoetmiddel, en groente zonder pesticiden. Hierbij gaat het echter om zulke kleine hoeveelheden van deze stofjes, dat het geen echt gezondheidsvoordeel oplevert. De stress die je krijgt van het letten op al deze kleine details, weegt vaak niet op tegen het kleine gezondheidsvoordeel (of placebo-effect) wat je hiermee kunt bereiken.

Hoe zit het met suiker en vet?

Te veel suiker en te veel vet is ongezond, met de nadruk op 'te veel'. Volledig suikervrij of vetvrij eten is onmogelijk en ook nergens voor nodig. De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan om zogenaamde vrije suikers uit frisdrank, fruitsap, kristalsuiker, kokosbloesemsuiker, agavesiroop en andere populaire zoetmiddelen te beperken tot 5 à 10% van de dagelijkse energiebehoefte. Dat is ongeveer 25 tot 50 gram vrije suiker. Suikers uit heel fruit en andere onbewerkte voedingsmiddelen tellen hierbij niet mee.

Je hoeft dus niet suikervrij te eten, maar het is wel goed om producten met veel vrije suikers als extraatjes te zien, die je niet iedere dag neemt. Hetzelfde geldt voor witmeel zoals tarwebloem en producten die daarvan gemaakt zijn. Het is beter om zo veel mogelijk volkoren te kiezen, maar af en toe witmeel kan geen kwaad.

Wat vet betreft is het vooral belangrijk om niet te veel verzadigd vet te eten. Verzadigd vet zit in dierlijke producten, kokosolie, palmolie, harde margarine, chocola (cacaoboter) en koekjes. Onverzadigde vetten zoals die in noten, zaden, avocado, mayonaise en vloeibare olie zoals olijfolie en koolzaadolie zijn juist belangrijk voor de gezondheid. Let wel op dat je er niet te veel van gebruikt, want vetten zijn heel calorierijk. Je krijgt dus snel veel calorieën binnen als je vetrijk eet.

Wie kun je vertrouwen?

Het is soms moeilijk om te weten wat betrouwbare informatie is, maar het helpt om op een paar dingen te letten. Komt de informatie van een organisatie van experts (diëtisten, artsen etc.), wordt er verwezen naar wetenschappelijk onderzoek én worden er geen al te extreme uitspraken gedaan? Dan is het waarschijnlijk betrouwbaar.

Ik lees zelf graag de blogs van vegan diëtisten Lisa Steltenpool, Ginny Messina, Jack Norris en voedingsdocent Liesbeth Oerlemans. Zij geven goed onderbouwde adviezen en delen geen bangmakerij. De voedingswetenschappers van I am a foodie en hun boek 'Eet als een expert' zijn ook erg goed. Verder zoek ik regelmatig informatie op de websites van het Voedingscentrum, de Gezondheidsraad, en de Wereldgezondheidsorganisatie. Het Voedingscentrum heeft bij sommige mensen een slechte naam, maar dat is niet terecht. Ze zijn soms wat conservatief met betrekking tot plantaardig eten, maar delen verder hele goede informatie.

Laat het los!

Ik hoop dat dit artikel je helpt om wat voedselstress los te laten. Eten mag ook gewoon lekker zijn. Neem iets wat je graag lust, ga er rustig voor zitten met een kopje koffie of thee en geniet. Af en toe bewust iets 'ongezonds' eten en genieten is heel goed voor je geestelijke gesteldheid!

Een Engelstalige versie van dit artikel vind je hier.