Gezonde zuivelvervangers steeds goedkoper

Sojamelk is bij Dirk en Vomar tegenwoordig goedkoper dan koemelk! Een liter naturel sojamelk kost bij deze supermarkten nu 79 cent, terwijl je 81 cent betaalt voor een liter van de goedkoopste halfvolle koemelk. Ik deed een klein dansje voor het schap toen ik dit zag, want volgens mij is dit de eerste keer in Nederland dat sojamelk minder kost dan goedkope koemelk (sojamelk was al langer goedkoper dan biologische koemelk).

Terwijl de prijzen van bijna alle voedingsproducten de laatste jaren licht zijn gestegen door inflatie en de BTW verhoging, dalen de prijzen van plantaardige zuivelalternatieven gestaag. Dat is ook te zien bij de sojayoghurt. Alpro Mild & Creamy sojayoghurt ongezoet kost bij Jumbo op dit moment €1,98 voor 750 ml, zonder speciale aanbieding. Dat is 2,64 per liter. De prijs van deze yoghurt is nog niet eerder zo laag geweest. Jumbo heeft ook net een nieuwe huismerk sojayoghurt geïntroduceerd voor €1,39 per 500 gram, dus 2,78 per liter.

Sojayoghurt is momenteel nog duurder dan koemelkyoghurt, maar ik verwacht dat de prijzen in de toekomst nog verder zullen dalen. De grondstoffen zijn goedkoop (sojabonen, water en wat toegevoegde vitamines) en de productie is relatief eenvoudig. Er komt steeds meer vraag naar plantaardige zuivelalternatieven. Naarmate de markt verder groeit, kan de productie worden opgeschaald, zodat de kosten steeds lager worden en de prijs dus ook verder naar beneden kan. Zo wordt het steeds aantrekkelijker om over te stappen op plantaardige zuivel!

Gezondheid en voedingswaarde

De voedingswaarde van deze goedkope plantaardige zuivelvervangers is verrassend goed. De naturel sojamelk van Melkan en Alpro Mild&Creamy yoghurt hebben ongeveer evenveel eiwit, calcium en vitamine B12 als halfvolle koemelk of halfvolle koeyoghurt. Tegelijkertijd bevatten ze minder suiker (zelfs de gezoete varianten), minder calorieën en minder verzadigd vet. Ook zit er méér onverzadigd vet en vitamine D in.

Alles bij elkaar zijn deze producten dus een heel gezonde keus. Voedingswetenschapper Martijn Katan vergeleek al eens de naturel sojamelk van AH huismerk met halfvolle koemelk, en kwam tot de conclusie dat deze sojamelk een betere, meer voedzame keus was.

Let wel op, want niet alle plantaardige zuivelproducten hebben dezelfde voedingswaarde. Biologische varianten zijn bijvoorbeeld vaak niet verrijkt met vitamines en mineralen. En producten zoals havermelk of amandelmelk zijn minder eiwitrijk en bevatten soms ook meer suiker. Het Voedingscentrum heeft een handig lijstje opgesteld met criteria voor gezonde plantaardige zuivelvervangers. De sojaproducten die ik hier noem, voldoen daar ruimschoots aan.

Misschien heb je wel eens gelezen dat soja niet zo gezond zou zijn, maar dat is een fabeltje. Er is veel onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van sojabonen, en de wetenschappelijke consensus is dat enkele porties sojaproducten per dag veilig zijn en mogelijk zelfs gezondheidsvoordelen kunnen hebben (zie bijvoorbeeld dit uitgebreide artikel van diëtiste Wendy Walrabenstein). Soja is een peulvrucht net als kikkererwten, linzen en bruine bonen. Ze zijn een goede bron van vezels, proteïne, ijzer en andere mineralen en B-vitamines (geen B12).

Je hoeft ook niet te vrezen voor genetisch gemodificeerde soja. Die wordt namelijk vooral gebruikt als veevoer, niet in producten voor menselijke consumptie. Ik ben zelf niet per se tegen genetische gemodificeerde gewassen (zie bijvoorbeeld dit interessante artikel), maar je kunt in Nederland gewoonweg bijna geen producten van gmo soja kopen. In Europa is het wettelijk verplicht om gmo ingrediënten op de verpakking te vermelden, dus als er niks op staat kun je ervan uitgaan dat een product geen genetisch gemodificeerde gewassen bevat.

Hoe zit het dan met vleesvervangers?

Ook bij de vleesopvolgers zie ik geleidelijk steeds meer budgetopties verschijnen. Aldi heeft sinds kort bijvoorbeeld vegan burgers, balletjes en schnitzels voor €1,49-1,59. Ook bij Vomar kun je vegan balletjes en schnitzels kopen voor €1,59 per bakje. Onbewerkte tofu koop ik bij Dirk voor €1,39 per 500 gram. Daar kan geen vlees kiloknaller tegenop.

Daar staat wel tegenover dat er ook steeds meer 'high end' vleesvervangers komen, zoals de Beyond Burger die €5,99 kost voor 2 burgers. Dat lijkt me op zich een prima ontwikkeling, want zo zijn er alternatieven voor iedere prijsklasse, van kiloknaller tot biefstuk.

Ook bij de vleesvervangers is er veel discussie of ze wel gezond zijn. Ook hier zijn grote verschillen tussen de producten en je moet echt naar de voedingswaarde kijken om te weten wat een goede keus is. Hier heb ik een apart artikel over geschreven.